وجه تسمیه روستای ورپشت

بازنویسی جامع و رسمی روایت‌های وجه تسمیه «ورپشت»

دربارۀ نام روستای «ورپشت» روایت‌های گوناگونی در میان مردم و بزرگان نقل شده است که هر یک بخشی از پیشینۀ فرهنگی و تاریخی این آبادی را بازتاب می‌دهد. به طور کلی، سه دیدگاه عمده دربارۀ ریشۀ این نام وجود دارد:

الف) روایت «بردپُشت»؛ پیوند نام با قوم نخستین ساکن روستا

بر اساس گفته‌های پدران و کهنسالان روستا، نخستین گروهی که به این ناحیه کوچ کرده و در آن سکونت گزیدند، از اقوام لر و ایل بختیاری بودند. ایشان قلعه و بناهای ابتدایی خود را بر فراز تپه‌ای سنگی ساختند؛ جایی که بر پشتِ صخره و بستر سنگی قرار داشت. در گویش لری، واژۀ «بَرد» به معنای «سنگ» است و به همین دلیل، این محل را «بَردپُشت» می‌نامیدند؛ یعنی «آبادیِ ساخته‌شده بر پشتِ سنگ». به مرور زمان، این نام در زبان محاوره دچار دگرگونی آوایی شد و صورت امروزی «ورپشت» از آن پدید آمد.

ب) روایت «پُرپُشت»؛ ارتباط نام با ماهیت زمین‌شناختی روستا

در روایت دیگری که از ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی روستا الهام می‌گیرد، گفته می‌شود از آنجا که بیشتر زمین‌های ورپشت از تپه‌ماهورها و پشته‌های متوالی تشکیل شده است، این محدوده را در گذشته «پُرپُشت» می‌خواندند؛ یعنی منطقه‌ای پر از پشته‌ها، برآمدگی‌ها و فراز و نشیب‌های زمین. این نام نیز، همچون بسیاری از نام‌های محلی، در گذر زمان و تحت تأثیر تغییرات آوایی و کاربرد روزمره، به صورت «ورپشت» درآمده است.

ج) روایت «بَدپُشت»؛ نامی برخاسته از مقاومت مردم روستا

در روایتی دیگر که ریشه در سنت‌های شفاهی و خاطرات تاریخی دارد، نقل می‌کنند که در روزگاری گذشته، خانی مقتدر بسیاری از روستاهای اطراف را فتح و اموال مردم را به غارت می‌برد. هنگامی که نوبت به ورود او به این روستا می‌رسد، مردم ورپشت با استقامت و پایداری در برابر یورش او ایستادگی می‌کنند و خان با وجود تلاش فراوان، قادر به تسلط بر آنان نمی‌شود. او در نهایت از ادامه کار منصرف شده و در وصف پایداری این روستا می‌گوید: «این آبادی چقدر بَدپُشت است؛ نمی‌توان بر مردمش چیره شد.» این عبارت، به عنوان نشانه‌ای از صلابت و مقاومت مردم، در زبان محلی باقی ماند و در گذر زمان به صورت «ورپشت» درآمد.